W kontekście zmian na rynku pracy oraz wyzwań gospodarczych coraz więcej firm rozważa przeprowadzenie zwolnień grupowych. Pracodawcy muszą przestrzegać określonych przepisów prawnych oraz wdrażać dobre praktyki, które pomogą im przeprowadzić proces zwolnień w sposób etyczny i zgodny z prawem. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje na temat zwolnień grupowych w Polsce.
- Definicja zwolnień grupowych
Zwolnienia grupowe mają miejsce, gdy pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, w okresie 30 dni, zwalnia określoną liczbę pracowników z przyczyn niezależnych od ich osoby. Zakres zwolnień grupowych zależy od liczby zatrudnionych pracowników:
- 10 pracowników – w firmie zatrudniającej mniej niż 100 osób,
- 10% pracowników – w firmie zatrudniającej od 100 do 299 osób,
- 30 pracowników – w firmie zatrudniającej co najmniej 300 osób.
Do tej liczby wlicza się również pracowników, z którymi rozwiązano umowy za porozumieniem stron na inicjatywę pracodawcy, jeśli dotyczy to co najmniej pięciu osób.
- Procedura zwolnień grupowych
Pracodawca, który zamierza przeprowadzić zwolnienia grupowe, musi spełnić szereg wymogów, które obejmują:
- Konsultacje z przedstawicielami pracowników lub związkami zawodowymi
Pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia konsultacji w celu omówienia przyczyn zwolnień, liczby pracowników objętych redukcją oraz możliwości zmniejszenia jej skali. Efektem tych konsultacji jest zazwyczaj ustalenie warunków łagodzących skutki zwolnień.
- Zawarcie porozumienia lub ustalenie regulaminu
Jeśli konsultacje z pracownikami lub związkami zawodowymi zakończą się porozumieniem, strony ustalają warunki zwolnień. Gdy osiągnięcie porozumienia nie jest możliwe, pracodawca ustala regulamin, który określa zasady przeprowadzania zwolnień grupowych.
- Zawiadomienie powiatowego urzędu pracy
Pracodawca ma obowiązek powiadomić powiatowy urząd pracy o przyczynach i szczegółach planowanych zwolnień oraz o ustaleniach dokonanych podczas konsultacji lub treści regulaminu.
- Prawa pracowników objętych zwolnieniami grupowymi
Pracownicy, których dotyczy procedura zwolnień grupowych, mają prawo do:
- Odprawy pieniężnej, której wysokość zależy od stażu pracy u danego pracodawcy:
- jednomiesięczne wynagrodzenie przy stażu krótszym niż 2 lata,
- dwumiesięczne wynagrodzenie przy stażu od 2 do 8 lat,
- trzymiesięczne wynagrodzenie przy stażu powyżej 8 lat.
Maksymalna wysokość odprawy nie może przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.
- Okres wypowiedzenia zależny od długości zatrudnienia w danej firmie.
- Ochrona wybranych grup pracowników
Polskie prawo chroni niektóre grupy pracowników przed zwolnieniami grupowymi, a należą do nich między innymi:
- kobiety w ciąży,
- osoby w wieku przedemerytalnym,
- członkowie związków zawodowych.
W przypadku tych grup dopuszczalne jest jedynie wypowiedzenie warunków pracy i płacy, co stanowi dodatkową ochronę ich interesów.
- Dobre praktyki podczas zwolnień grupowych
Zachowanie odpowiedniego podejścia podczas procesu zwolnień grupowych ma kluczowe znaczenie dla morale pozostałych pracowników oraz reputacji firmy. Warto rozważyć:
- Wsparcie psychologiczne dla zwalnianych pracowników, np. sesje z psychologiem lub doradcą zawodowym.
- Programy outplacementowe – wsparcie dla pracowników w zakresie poszukiwania nowego zatrudnienia, szkoleń zawodowych czy pomocy w tworzeniu dokumentów aplikacyjnych.
- Transparentną komunikację – jasne informowanie pracowników o powodach, zakresie i harmonogramie zwolnień, co pomaga zmniejszyć napięcie i zapobiega powstawaniu nieporozumień.
Podsumowanie
Przeprowadzenie zwolnień grupowych wymaga nie tylko spełnienia wymogów formalnych, ale również dbałości o poszanowanie godności pracowników i reputację firmy. Transparentność, wsparcie oraz troska o zapewnienie dobrych warunków odejścia pomagają firmie przetrwać ten trudny proces, zachowując relacje i zaufanie pozostałych pracowników oraz społeczności biznesowej.
W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl