Kategoria: Aktualności

Z dniem 15 września 2023 r. w życie weszły przepisy nowelizujące Kodeks spółek handlowych w związku z transpozycją do polskiego porządku prawnego przepisów unijnych dyrektyw nr 2019/1151, 2019/2121 oraz 2017/1132, wprowadzające transgraniczne podziały spółek oraz transgraniczne przekształcenie spółek. Nowe procesy transformacyjne uzupełniają dotychczasową możliwość transgranicznych połączeń spółek.

Z obu nowych procedur transformacyjnych korzystać mogą spółki kapitałowe oraz spółki komandytowo-akcyjne. Wyłączone jest więc przekształcenie lub podział transgraniczny spółek jawnych, partnerskich i komandytowych.

Spółką lub spółkami nowo utworzonymi lub przejmującymi w ramach podziału transgranicznego, jak również docelową formą prawną przy przekształceniu transgranicznym, musi być spółka regulowana prawem innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, stanowiąca zasadniczo odpowiednik polskich spółek kapitałowych. Dopuszczalne formy prawne w każdym z krajów członkowskich Unii Europejskiej wymienione są w załączniku do dyrektywy 2017/1132.

Przebieg przekształcenia oraz podziału transgranicznego w dużej mierze odpowiada wzorcom znanym z dostępnych dotychczas procesów transformacyjnych. W pewnym uproszczeniu proces taki można podzielić na następujące fazy:

• faza menedżerska, w ramach której dochodzi do sporządzenia przez zarząd planu podziału/przekształcenia oraz sprawozdań dla wspólników oraz pracowników spółki, wyjaśniających m.in. cel i charakter transformacji,
• faza właścicielska, w ramach której docelowo dochodzi do zatwierdzenia przez wspólników/akcjonariuszy planu podziału/przekształcenia,
• faza sądowa, w ramach której docelowo dochodzi do zarejestrowania podziału/przekształcenia. Ze względu na transgraniczny charakter procesów transformacyjnych, w omawianej fazie udział biorą sądy z co najmniej dwóch państw członkowskich Unii Europejskiej.

Z uwagi na to, że transgraniczne procesy transformacyjne potencjalnie mogą naruszać interesy różnych grup osób powiązanych ze spółkami, takich jak wierzyciele, czy pracownicy, nowe przepisy przewidują określone mechanizmy ochronne wobec tych grup interesów. W ramach nowelizacji wprowadzono:

• przepisy mające na celu ochronę wspólników mniejszościowych, którzy nie zgadzają się na podział lub przekształcenie transgraniczne. Wspólnicy tacy będą mogli żądać odkupu ich udziałów/akcji przez spółkę, działającą na rachunek własny lub na rachunek wspólników pozostających w spółce;
• przepisy mające na celu ochronę wierzycieli, którzy będą mogli żądać udzielenia im odpowiedniego zabezpieczenia przysługujących im roszczeń. Wierzyciel nie będzie mógł jednak zablokować podziału lub przekształcenia, gdyż jego interes wyczerpuje się w zasadzie w uzyskaniu odpowiedniego zabezpieczenia, podobnie jak ma to miejsce przykładowo w ramach postępowania konwokacyjnego przy okazji obniżenia kapitału zakładowego;
• przepisy mające na celu ochronę pracowników spółek dzielonych lub przekształcanych transgranicznie. Zarząd spółki będzie musiał informować pracowników o poszczególnych aspektach procedury. Przedstawiciele pracowników będą mieli m.in. prawo wglądu w istotne dokumenty sporządzane w toku procedury (m.in. plany podziału/przekształcenia, sprawozdania zarządu, opinie biegłych rzeczoznawców z badania planu podziału/przekształcenia).

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Reforma prowadząca do stopniowej likwidacji użytkowania wieczystego z polskiego systemu prawnego przeszła do kolejnego etapu – od 31 sierpnia 2023 r. przedsiębiorcy mogą ubiegać się o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego użytkowanych komercyjnych gruntów zabudowanych we własność.

Możliwość wystąpienia z wnioskiem o przekształcenie zapewniła przedsiębiorcom ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1463).

W ww. ustawie wskazano, że przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości następuje na wniosek, a nie z mocy prawa, jak miało to miejsce przy przekształceniu użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe.

Termin na złożenie rzeczonego wniosku będzie wynosił jedynie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie wskazanej ustawy i będzie trwał do dnia 31 sierpnia 2024 r.

Uprawnienie do złożenia wniosku napotyka jednak pewne ograniczenia i nie przysługuje, jeżeli:

1. nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste po 31.12.1997 r.,
2. użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie użytkowania wieczystego,
3. będzie toczyło się postępowanie o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego,
4. grunt jest położony na terenie portów i przystani morskich,
5. grunt jest wykorzystywany na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego,
6. grunt jest niezabudowany.

Przepisy ustawy przewidują możliwość wykupu gruntów należących do Skarbu Państwa poprzez dokonanie opłaty za przekształcenie w formie:

• jednorazowej (jako 20-krotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży);

lub

• ratalnej (jako 25-krotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży).

Natomiast cena sprzedaży dla nieruchomości gruntowej stanowiącej własność jednostek samorządu terytorialnego, a wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, wyniesie nie mniej niż 20-krotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość gruntu określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży.

Ustawa wprowadza jednak możliwość uzyskania bonifikaty od ustalonej ceny w określonych przypadkach. Zasady przeznaczania do sprzedaży nieruchomości gruntowych oddanych w użytkowanie wieczyste oraz szczegółowe wytyczne sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz ich użytkowników wieczystych będą ustalane w drodze zarządzenia lub uchwały odpowiednio przez wojewodę lub właściwą radę lub sejmik

Trybunał w składzie pięciu sędziów – Stanisław Piotrowicz (przewodniczący), Krystyna Pawłowicz (sprawozdawca), oraz Bartłomiej Sochański, Jakub Stelina i Andrzej Zielonacki dnia 4 lipca 2023 r. o sygn. akt SK 78/19 wydał postanowienie w którym uznał, że osoby prawne nie posiadają uprawnienia do wnoszenia skarg konstytucyjnych. Postanowienie to jest sprzeczne z ponad dwudziestoletnią praktyką. Zdanie odrębne do przedmiotowego postanowienia złożyli Jakub Stelina i Andrzej Zielonacki.

W treści uzasadnienia postanowienia Trybunał Konstytucyjny powołał brzmienie art. 79 ust. 1 Konstytucji: „Każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji”.

Cytowany przepis znajduje się w rozdziale II Konstytucji, zatytułowanym: „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”. Zatem zdaniem Trybunału Konstytucyjnego – zachowując konsekwencję terminologiczną – wyrażenie: „każdy” użyte w art. 79 ust. 1 Konstytucji należy rozumieć jako: „każdy człowiek i obywatel”. Rozszerzanie pojęcia „każdy” na osoby prawne lub inne podmioty niebędące „człowiekiem i obywatelem”, zgodnie z dyrektywą wykładni systemowej Konstytucji, jest nieuprawnione.

Według Trybunału Konstytucyjnego wykładnia historyczna art. 79 ust. 1 Konstytucji prowadzi do jednoznacznego wniosku, że wolą ustrojodawcy było nadanie wyrażeniu „każdy” wyłącznie znaczenia obejmującego każdego człowieka i obywatela. Analiza stenogramów dyskusji w toku prac przygotowawczych Konstytucji dotyczących przedmiotowej regulacji nie pozostawia żadnych wątpliwości co do woli ustrojodawcy. W toku dyskusji nie pojawiło się żadne inne rozumienie wyrażenia „każdy” niż każdy człowiek i obywatel (zob. tomy: VIII, X, XI, XVIII, XXXVIII, XLIV Biuletynu KKZN).

Trybunał Konstytucyjny wskazał, że na poziomie ustawowym odzwierciedleniem woli ustrojodawcy, aby legitymację skargową przyznać jedynie osobom fizycznym, jest art. 80 u.o.t.p.TK normujący możliwość zastrzeżenia nieujawniania danych osobowych skarżącego. Dane osobowe niewątpliwie ma tylko osoba fizyczna, nie zaś podmiot zbiorowy. Podkreślił także, że praktyka rozszerzania zakresu podmiotowego skargi konstytucyjnej została ukształtowana wyłącznie przez doktrynę prawa i orzecznictwo.

Sędzia TK Jakub Stelina złożył zdanie odrębne do przedmiotowego postanowienia, wskazując, iż Umorzenie postępowania w niniejszej sprawie było niedopuszczalne.

Zwrócił on uwagę, że faktem jest, iż w tytule rozdziału II Konstytucji mowa jest o wolnościach, prawach i obowiązkach człowieka i obywatela, które to określenia przynależą wyłącznie do osób fizycznych. Jednak o tym, co wynika z danego przepisu decyduje przede wszystkim jego treść, natomiast takie elementy jak tytuł aktu prawnego, tytuły poszczególnych jego jednostek systematyzacyjnych, czy wreszcie miejsce przepisu w ramach systematyki danego aktu, mogą mieć jedynie znaczenie uzupełniające i to tylko w tych przypadkach, kiedy nie da się na gruncie reguł semantyki danego języka w sposób jednoznaczny rozstrzygnąć, co z tego przepisu wynika.

Zauważył także, że nie można przypisać wszystkich regulacji zawartych w rozdziale II Konstytucji wyłącznie do osób fizycznych. Jeśliby tak było, to po pierwsze ustrojodawca nie musiałby w treści niektórych przepisów zawężać ich zakresu jedynie do ludzi (np. w art. 38) lub obywateli (jak np. w art. 30), a po drugie na osobach prawnych nie ciążyłyby pewne obowiązki (np. przestrzegania prawa – art. 83 czy podatkowe – art. 84). Podkreślił, również brak kolizji pomiędzy brzmieniem tytułu rozdziału II Konstytucji a statusem osób prawnych. Zgodnie ze zdaniem odrębnym jeśli rozważy się istotę podmiotów zbiorowych, w tym przede wszystkim osób prawnych, to okaże się, że w każdym przypadku kryją się za nimi osoby fizyczne.

Po raz pierwszy Trybunał Konstytucyjny wywiódł, że podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi jest nie tylko osoba fizyczna, lecz także osoba prawna, w wyroku z 24 lutego 1999 r. (SK 4/98). Zapoczątkowana wówczas linia orzecznicza utrwaliła się w kolejnych latach i w zasadzie aż do dzisiaj nikt jej nie kwestionował.

Zdanie odrębne do przedmiotowego postanowienia złożył także sędzia TK Andrzej Zielonacki.

Sędzia wskazuje, że dotychczas Trybunał Konstytucyjny nie miał jakichkolwiek wątpliwości w zakresie uprawnienia do wnoszenia skarg konstytucyjnych przez osoby prawne. Skargi konstytucyjne mogły wnosić: spółki prawa handlowego, spółdzielnie mieszkaniowe, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, spółdzielnie pracy, publiczne zakłady opieki zdrowotnej, uczelnie wyższe, fundacje a nawet wspólnoty mieszkaniowe.

Co też istotne, dopuszczalność wniesienia skargi konstytucyjnej przez osoby prawne uznał Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie. Ma to duże znaczenie proceduralne, gdyż zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 1 lit e in fine u.o.t.p.TK Trybunał orzeka w pełnym składzie w sprawach „gdy skład orzekający zamierza odstąpić od poglądu prawnego wyrażonego w orzeczeniu wydanym w pełnym składzie”.

Tym samym w sprawie SK 78/19 Trybunał – chcąc umorzyć postępowanie ze względu na motywy przedstawione w uzasadnieniu postanowienia z 4 lipca 2023 r. – powinien był bezwzględnie procedować w pełnym składzie, podczas gdy przedmiotowe orzeczenie zapadło w składzie pięcioosobowym.

Odnosząc się do zdarzeń historycznych Sędzia TK zaznaczył, że na posiedzeniu plenarnym Komisji Konstytucyjnej nie było wątpliwości co do celowości rozszerzenia zakresu podmiotowego skargi także na nie-obywateli poprzez zamianę rzeczownika „obywatel” na zaimek rzeczowny „każdy” („Biuletyn Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego” 1995, t. XVIII, s. 13).

Sędzia TK podkreślił, że ustawodawca, projektując art. 80 uotpTK, nie działał w „próżni prawnej”, lecz miał na uwadze ówcześnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych oraz wiążącej Rzeczpospolitą Polską Konwencji nr 108 Rady Europy o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 28 stycznia 1981 r. Wskazane akty normatywne statuowały ochronę danych osób fizycznych, a nie prawnych. I trudno się dziwić, że ustawodawca uznał za konieczne wprowadzenie stosownego mechanizmu ochronnego wobec skarżących, będących osobami fizycznymi.

Sędziowie TK wydający zdania odrębne, uznają przedmiotowe postanowienie Trybunału Konstytucyjnego za całkowicie błędne i niweczące system ochrony konstytucyjnych praw podmiotowych jednostki.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl

           

           

           

           

                                                                                              

W dniu 17 sierpnia 2023 r. Sejm odrzucił senacki sprzeciw wobec nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw, nazywaną potocznie „lex knebel”.

„Lex knebel” wprowadza możliwość ustanowienia danej inwestycji jako „strategicznej”, co oznacza, że w stosunku do takiej inwestycji pomijane będą zarówno przepisy ochrony środowiska, jak i ewentualne protesty ze strony społeczeństwa. O tym, które inwestycje są „strategiczne”, ma arbitralnie decydować rząd. Katalog ten jest otwarty – może dotyczyć to m.in. budowy dróg, linii kolejowych, lotnisk, stopni wodnych, regulacji rzek, składowisk odpadów niebezpiecznych, elektrowni czy kopalni.

„Strategiczne” inwestycje będą mogły być realizowane bez konsultacji z samorządem oraz wbrew uchwalonemu przez gminę planowi zagospodarowania przestrzennego.

W uzasadnieniu projektu ww. ustawy wskazano, że: „(…) ma ona usprawnić proces inwestycyjny
z jednoczesnym poszanowaniem aspektów środowiskowych. Wdraża przepis dyrektywy unijnej
w sprawie oceny skutków niektórych przedsięwzięć publicznych i prywatnych na środowisko. Zgodnie z nim państwo członkowskie w wyjątkowych okolicznościach może zwolnić daną inwestycję
ze stosowania przepisów dyrektywy, co oznacza brak konieczności uzyskania decyzji środowiskowej, przeprowadzenie uproszczonej oceny środowiskowej na etapie decyzji inwestycyjnej. Wyeliminowane zostaną zbędne czynności związane z dalszym postępowaniem, gdy już na jego wstępnym etapie zostanie stwierdzona niezgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Do katalogu inwestycji strategicznych dodane zostaną: linie tramwajowe i metro, tereny lotnisk użytku publicznego, a także związane z wydobywaniem kopalin i węglowodorów ze złóż, obiekty szczególnie ważne dla obronności lub bezpieczeństwa państwa. Dla takich inwestycji nie będzie wymagana zgodność z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.”

Regulacje prawne zawarte w ww. nowelizacji będą mogły być jednak wykorzystywana jako pretekst, by ograniczyć partycypację obywateli i samorządów w procesach dotyczących inwestycji budowalnych.

Nowelizacja jest sprzeczna z unijnymi dyrektywami: ocenową (art. 2 ust. 4 dyrektywy EIA), siedliskową (art. 6 ust. 3 i 4) i wodną (art. 4 ust. 7). Wykluczenie społeczeństwa z procesu inwestycyjnego i ograniczenie jego prawa do sądu to z kolei złamanie art. 9 ust. 2 konwencji z Aarhus. Przyjmując nowelizację w takim kształcie, Polska działa zatem wbrew przepisom unijnym.

Regulacje UE dopuszczają co prawda odstępstwa od obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko z udziałem społeczeństwa, jednak jedynie w naprawdę wyjątkowych i rzadkich przypadkach. Tymczasem przepisy zaproponowane przez polski rząd pozwalają na bardzo szerokie, niemal dowolne stosowanie takiego odstępstwa, poza jakąkolwiek kontrolą społeczną.

Przyjęcie wskazanej nowelizacji zaowocuje najpewniej skargą do Komisji Europejskiej.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl

           

           

           

           

                                                                                              

Dnia 20 lipca br. Wydział Gospodarczy Sądu Rejonowego w Warszawie ogłosił upadłość Getin Noble Bank S.A. Powoduje to, że wierzyciele banku mają 30 dni od ogłoszenia jego upadłości na zgłoszenie wierzytelności. Po tym terminie zgłoszenie wierzytelności wiąże się z dodatkową opłatą.

Jest to szczególnie ważna informacja dla kredytobiorców, którzy posiadają tzw. kredyt frankowy w tym banku. Kredytobiorcy, którzy powołują się na nieważność takich umów powinni podjąć działania prawne w celu zabezpieczenia swojej sytuacji. Co prawda odzyskanie spłaconych rat z tytułu nieważnej umowy kredytu jest bardzo mało prawdopodobne, jednak wskazać należy, że przyjmując wiodącą w polskim orzecznictwie teorię dwóch kondykcji, zarówno bankowi, jak i kredytobiorcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot nienależnych świadczeń – bankowi o zwrot wypłaconego kapitału, a kredytobiorcy o zwrot nienależnie spłacanych rat. Należy się więc liczyć z tym, że syndyk może dochodzić roszczeń przysługujących bankowi.

Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego dopuszczalne jest potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela, jeżeli obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, chociażby termin wymagalności jednej z nich jeszcze nie nastąpił. Wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, jest jednak uprawniony do złożenia oświadczenia o potrąceniu najpóźniej przy zgłoszeniu wierzytelności.

W przypadku kredytobiorców, którzy nie dokonają na tym etapie potrącenia, syndyk będzie mógł dochodzić zwrotu wypłaconego przez bank kapitału, natomiast kredytobiorca taki nie będzie mógł już dokonać potrącenia tego roszczenia z własnym roszczeniem o zwrot spłaconych rat, a jedynie dochodzić niezależnie spłaconych bankowi kwot w postępowaniu upadłościowym. W związku z powyższym, Kancelaria rekomenduje podjęcie przez kredytobiorców odpowiednich działań prawnych w celu dokonania potrącenia wzajemnych roszczeń.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl

           

           

           

           

                                                                                              

Od połowy lipca obowiązują regulacje wprowadzone ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, ustanawiające znaczne ograniczenia przy cesji wierzytelności wynikających z umów rezerwacyjnych i deweloperskich. Powodem wprowadzenia przedmiotowego zakazu była rozwinięta praktyka handlu prawami wynikającymi z tego typu umów. Na rynku mieszkaniowym coraz częściej pojawiali się nabywcy, którzy wykorzystując duży popyt, zakupywali kilka bądź kilkanaście lokali aby później cedować prawa z umowy deweloperskiej na innych nabywców za dodatkową opłatą. Praktyka ta prowadziła w efekcie do ograniczenia liczby lokali mieszkalnych możliwych do zakupienia bezpośrednio od dewelopera oraz podnosiła koszt zakupu lokalu mieszkalnego przez ostatecznego nabywcę.

Zakaz cesji wierzytelności praw wynikających z umowy rezerwacyjnej

Omawiana regulacja dotyczy art. 30 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym, w którym dodano ust. 3 i 4 stanowiąc, że dokonanie przeniesienia praw wynikających z umowy rezerwacyjnej na osobę trzecią jest nieważne. Wyjątkiem od tej reguły jest przypadek dokonania przeniesienia wspomnianych praw na osobę zaliczaną do I lub II grupy podatkowej. W takim przypadku przeniesienie wywoła skutki prawne przewidziane dla umowy cesji.

Ograniczenie cesji wierzytelności praw wynikających z umowy deweloperskiej

We wspomnianej w poprzednim akapicie ustawie dodano art. 37a, w wyniku którego cesji wierzytelności wynikających z umowy deweloperskiej można dokonać jedynie pod warunkiem, że w ciągu trzech lat poprzedzających dokonanie cesji, nabywca nie przeniósł swojej wierzytelności z umowy deweloperskiej. Warunek ten ma być każdorazowo potwierdzany oświadczeniem składanym pod rygorem odpowiedzialności karnej. Ponownie zakaz powyższy nie będzie obowiązywał, gdy przeniesienie będzie dokonywane na rzecz najbliższego członka rodziny.

Wymogi ustawowe

Zgodnie z obecną praktyką rynkową, ustawodawca wprowadził obowiązek dokonania przeniesienia praw z umów rezerwacyjnych i deweloperskich w formie aktu notarialnego. W wypadku zawarcia takiej umowy cedent będzie miał również obowiązek złożyć w akcie notarialnym oświadczenie, że spełnia określone w ustawie warunki i wobec tego przeniesienie wierzytelności będzie ważne. Oświadczenie takie składane będzie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, o czym notariusz będzie musiał pouczyć strony.

Podsumowanie

Z nowo wprowadzonych ograniczeń będą zatem wyłączone głównie cesje dokonywane na rzecz członków rodziny. Z jednej strony ustawodawca wyeliminował sprzeczny z dobrymi obyczajami sposób uzyskiwania przychodów z cesji zawieranych hurtowo umów z deweloperami, a z drugiej pozostawił możliwość skorzystania z takiego przeniesienia praw w zwykłych, życiowych sytuacjach skutkujących koniecznością rezygnacji z zakupu lokalu mieszkalnego bądź domu jednorodzinnego.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl

           

           

           

           

                                                                                              

Przez ostatnie trzy lata ze względu na pojawienie się choroby zakaźnej COVID – 19 polski ustawodawca wprowadził szereg zmian i ograniczeń w wówczas obowiązujących przepisach prawa. Zmiany w regulacjach prawnych związane z epidemią COVID – 19 zapoczątkowane zostały za pomocą ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. W wyniku ulepszenia metod działania, związanych ze zwalczaniem skutków COVID-19, na mocy rozporządzenia ministra zdrowia wraz z dniem 16 maja 2022 r. stan epidemii został zastąpiony stanem zagrożenia epidemicznego.

Powyższa sytuacja spowodowała możliwość ograniczenia niektórych przepisów związanych z prawem pracy. Jednakże, od dnia 1 lipca 2023 r. obowiązki te zostały przywrócone, mając na uwadze Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. Co do niektórych obowiązków pracodawcy, został wprowadzony okres przejściowy na ich wykonanie. Warto jednak podkreślić, że względu na trwanie okresu urlopowego, zalecane jest jak najszybsze zapoznanie się z nimi przez pracodawców.

Najważniejsze zmiany w zakresie obowiązków i praw pracodawcy obowiązujące od 1 lipca 2023 r.:

1. Przywrócenie obowiązku skierowania pracowników na wykonanie badań okresowych.

Pracodawca w wyniku dokonanych zmian, jest ponownie zobowiązany do wydawania pracownikom skierowań na okresowe badania lekarskie. Pracodawcy wskazano termin 180 dni od dnia 1 lipca 2023 r. na wykonanie powyższego obowiązku. W związku z powyższym warto sprawdzić, który z pracowników podlega takim badaniom oraz wykonać powyżej wskazany obowiązek, gdyż jego niewykonanie będzie mogło wiązać się z poniesieniem kary przez pracodawcę, w wyniku dokonywania kontroli przez stosowny do tego organ.

• Przeprowadzenie szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

W okresie trwania epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego został wydłużony termin na przeprowadzenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca obecnie musi przeprowadzić takie szkolenie z pracownikami w okresie 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, czyli od 1 lipca 2023 r.

• Zmiany w udzielaniu urlopu wypoczynkowego pracownikowi

Do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, pracodawca mógł udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w terminie przez siebie wskazanym, oraz z pominięciem planu urlopów, w wymiarze do 30 dni urlopu. Pracodawca nie musiał wówczas uzyskiwać jakiejkolwiek zgody pracownika, aby wykonać takie uprawnienie. Wraz z rozpoczęciem dnia 1 lipca 2023 r. pracodawca nie może już stosować powyższego rozwiązania.

• Wypowiadanie umowy o zakazie konkurencji

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii pracodawca oraz pracownik mogli wypowiedzieć z zachowaniem terminu 7 dni umowę o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu:

1. stosunku pracy,
2. umowy agencyjnej,
3. umowy zlecenia,
4. innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
5. umowy o dzieło.

Od dnia 1 lipca 2023 r. takie rozwiązanie będzie już niemożliwe a umowa o zakazie konkurencji zawarta pomiędzy pracodawcą a pracownikiem będzie obowiązywać na zasadach i przez okres, wskazany w zawartej umowie.  

• Wysokość odpraw pieniężnych

Do dnia 1 lipca 2023 r., w określonych przypadkach, wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, zlecenia, oraz innej umowy o świadczenie usług, była ograniczona do dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Taka sytuacja miała miejsce jeżeli odpowiednie przepisy przewidywały obowiązek wypłacenia należności z powyżej wskazanych tytułów. Obecnie wysokość odprawy pieniężnej została zwiększona do kwoty stanowiącej maksymalnie 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W związku z powyższym, pracodawcy powinni zweryfikować swoje praktyki stosowane w okresie ostatnich 3 lat w ww. sprawach, oraz dostosować je do obecnie obowiązujących regulacji.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl

           

           

           

           

                                                                                              

Sezon wakacyjny w pełni, większość z nas ma już swoje plany na letni urlop. Niektórzy decydują się na organizowanie wyjazdu na własną rękę, inni korzystają z ofert biur podróży. W dzisiejszym artykule skupimy się na tym drugim przypadku, a dokładnie na sytuacji, kiedy nie wszystko idzie po naszej myśli, a nasze wymarzone wakacje zamieniają się raczej w te rodem z koszmarów.

Jeśli oferta biura podróży nie pokrywa się z tym, co czeka nas w rzeczywistości, możemy dochodzić roszczenia odszkodowawczego. Podstawą do żądania zapłaty z tego tytułu jest ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.

Roszczenia o odszkodowanie za nieudane wakacje powinny być kierowane do organizatora wyjazdu turystycznego, który odpowiada za nienależyte wykonanie zobowiązana wynikającego z zawartej umowy o świadczenie usługi turystycznej. Warunkiem skutecznego odzyskania odszkodowania od biura podróży jest więc niezgodność rzeczywiście świadczonej usługi z ofertą biura podróży i z umową zawartą z tym biurem.

Jako przykłady takich sytuacji można wskazać m.in.:

• długość pobytu wakacyjnego niezgodna z zawartą umową,
• niezgodność kategoryzacji hotelu z ofertą biura podróży,
• niski standard obiektu niezgodny z umową, w tym np. niezachowanie porządku w pokoju i w obiekcie hotelowym, występowanie insektów, przykry zapach z klimatyzacji lub jej niesprawność,
• niezgodność standardu pokoju z zawartą umową, np. brak widoku na morze, łóżka pojedyncze zamiast łóżka podwójnego,
• posiłki niezgodne z ofertą, np. brak bufetu dla wegetarian, ilość restauracji niezgodna z ofertą, odpłatność posiłków, odpłatność napojów.

Oprócz odszkodowania mającego na celu wynagrodzenie tzw. szkody majątkowej, uczestnicy nieudanego wyjazdu wakacyjnego mogą żądać od biura podróży zapłaty zadośćuczynienia za zmarnowany urlop. Jest to świadczenie niezależne od odszkodowania. Podstawy prawne do żądania zadośćuczynienia za stracony urlop wynikają zarówno z ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, jak i z przepisów prawa unijnego – dyrektywy 90/314 RWE.

Przesłanką uprawniającą do żądania od biura podróży zapłaty zadośćuczynienia za zmarnowany urlop jest powstanie tzw. krzywdy wynikającej z winy organizatora usługi turystycznej.

Podmiotami uprawnionymi do otrzymania odszkodowania za zmarnowane wakacje są osoby które zawarły umowę usługi turystycznej i które za nią zapłaciły.

Podmiotami uprawnionymi do otrzymania od biura podróży zadośćuczynienia za zmarnowane wakacje są osoby, które uczestniczyły w wyjeździe wakacyjnym, bez względu na fakt, czy to one opłacały ten wyjazd lub też zawierały umowę z biurem turystycznym. Uprawnionymi do uzyskania zadośćuczynienia za zmarnowane wakacje są także dzieci.

Jeżeli impreza turystyczna doszła do skutku, ale jej warunki odbiegały od tych zawartych w umowie, to wyliczenie wysokości należnego nam odszkodowania może przysporzyć nam trochę trudności. Warto uprawdopodobnić ją poprzez zebranie odpowiednich dowodów.

W związku z tym, w celu zwiększenia szans na powodzenie w dochodzeniu roszczeń, zalecamy, aby zgromadzić jak najszerszą dokumentację potwierdzającą nasze stanowisko, a więc – poza umową zawartą z biurem podróży – również korespondencję mailową, zdjęcia i nagrania z obiektu hotelowego, wszelkie rachunki będące w związku z niedogodnościami. Zalecamy także uzyskanie kontaktu do ewentualnych świadków wyjazdu, np. współuczestników podróży. Właściwym postępowaniem w takiej sytuacji jest również złożenie reklamacji pisemnej u rezydenta biura podróży.

Jeżeli impreza turystyczna odbyła się, wówczas nie uzyskamy odszkodowania za zmarnowany urlop w wysokości odpowiadającej 100% ceny zakupionej wycieczki turystycznej. Wysokość odszkodowania może wynosić od 30% do nawet 90% ceny zakupu i w głównej mierze jest to uzależnione od rodzaju niezgodności pomiędzy ofertą, umową turystyczną i stanem faktycznym.

Ponadto, jeżeli częścią wycieczki jest przelot linią czarterową lub dojazd autokarem, to za wszelkie odstępstwa od zagwarantowanej formy przejazdu odpowiedzialność ponosi biuro podróży. Jeśli natomiast dochodzi do odwołania lotu charterowego lub do jego opóźnienia o ponad 3 godziny, wówczas możemy dochodzić dodatkowego odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot.

O odszkodowanie i zadośćuczynienie za zmarnowany urlop można ubiegać się przez okres 3 lat od dnia zakończenia wycieczki. Po upływie tego terminu, roszczenie ulegnie przedawnieniu.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl

           

           

           

           

                                                                                              

Gdy dwie osoby są wobec siebie jednocześnie dłużnikami i wierzycielami, to w celu zaspokojenia swoich wierzytelności, mogą albo spłacić sobie wzajemnie długi, bądź skorzystać z instytucji potrącenia.

Potrącenie to kompensata, bądź umorzenie wzajemnych wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej, inaczej stanowi to wyeliminowanie faktycznej zapłaty, które spowoduje skutek, jak gdyby każda ze stron spełniła swoje świadczenie. Potrąceń możemy dokonać na dwa sposoby. Pierwszym jest złożenie jednostronnego oświadczenia drugiej stronie o skorzystaniu z instytucji potrącenia (potrącenie ustawowe), drugim natomiast jest umowa stron (potrącenie umowne).

Potrącenie ustawowe, jak zostało wyżej wspomniane jest to jednostronne oświadczenie woli, składane drugiej stronie, na które druga strona nie musi wyrażać zgody. Przepisy regulujące wspomnianą instytucję opisane są w Kodeksie Cywilnym w art. 498 i następnych.

Aby potrącenie ustawowe mogło być skuteczne, muszą zostać spełnione ściśle określone przesłanki. Pierwszą przesłanką, wspomnianą wcześniej jest istnienie po obu stronach wzajemnych wierzytelności, a to znaczy, że obie osoby muszą być jednocześnie wobec siebie dłużnikami i wierzycielami. Drugim warunkiem dopuszczalności potrącenia ustawowego jest to, że obie wierzytelności muszą być tego samego rodzaju. Przeważnie są to istniejące w tym samym momencie wierzytelności pieniężne, ale mogą też dotyczyć rzeczy oznaczonych co do gatunku. Kolejnym warunkiem skuteczności potrącenia jest możliwość dochodzenia wierzytelności przed sądem bądź innym właściwym organem, inaczej, wierzytelności muszą być zaskarżalne. Aby można było skorzystać z instytucji potrącenia, wierzytelności w chwili składania oświadczenia o potrąceniu muszą być wymagalne.

Drugą formą potrącenia jest potrącenie umowne. Co do zasady, skutek wynikający z tej umowy, przeważnie będzie ten sam co w przypadku potrącenia ustawowego, niemniej jednak instytucja potrącenia umownego różni się w znacznym stopniu.

Potrącenie umowne, to umowa stron danego stosunku prawnego, w której obie strony wyrażają zgodę na dokonanie potrącenia. Umowa w tym przedmiocie nie została opisana w Kodeksie Cywilnym, jest więc umową nienazwaną, a jej dopuszczalność należy wywodzić z zasady swobody umów (art. 353¹ Kodeksu Cywilnego), która jest jedną z podstawowych zasad stosowanych w obrocie gospodarczym. Brak regulacji w tym zakresie stanowić będzie o tym, że potrącenie umowne nie jest obwarowane ograniczeniami, takimi jakie występują przy potrąceniu ustawowym. Oznacza to, że dowolnie można określić czas, w którym ma nastąpić skutek potrącenia, potrącić można różne wierzytelności i nie jest wymaga ich jednorodność, jak również wierzytelności nie muszą być wymagalne tudzież zaskarżalne, nie ma również wymogów co do samej formy potrącenia. Jedynym obwarowaniem, w tym przypadku będzie zgodność stron co do ekwiwalentności potrącanych wierzytelności. Za dopuszczalne, przyjąć należy również, zawarcie wspomnianej umowy w sposób dorozumiany, to znaczy bez użycia słów (facta concludentia).

Brak obwarowań przy zawieraniu wspomnianej umowy, świadczy o jej szerokim i urozmaiconym zakresie wykorzystywania w obrocie gospodarczym. Niewątpliwie jest to przyczyną dużej użyteczności wspomnianej instytucji, przy rozliczaniu szeroko pojętych transakcji. Brak prawnej regulacji, jawi się jako duża swoboda przy konstruowaniu takiego stosunku, który niejednokrotnie, będzie musiał być ułożony stricte pod dany rodzaj stosunku prawnego.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl

           

           

           

           

                                                                                              

Dnia 15 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej zwany „TSUE”) wydał dwa wyroki w sprawach wytoczonych bankom przez konsumentów, którzy zaciągnęli kredyty denominowane we frankach szwajcarskich. Powinny one natychmiast wpłynąć na rozstrzygnięcia korzystne dla tzw. „frankowiczów”.

1. Wyrok TSUE w sprawie C-520/21 powinien prowadzić do oddalenia przez Sądy krajowe pozwów banków przeciwko konsumentom w zakresie wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.

• Natomiast wyrok TSUE w sprawie C-287/22 zobowiązuje Sądy krajowe do wydawania korzystnych postanowień dla „frankowiczów” w sprawach na ich wniosek o zastosowanie środków tymczasowych zmierzających do zawieszenia spłaty rat miesięcznych należnych na podstawie umów kredytów, w oczekiwaniu na ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie unieważnienia zawartych przez nich umów kredytu.

Zgodnie z treścią wyroku TSUE z dnia 15 czerwca 2023 r. w sprawie C-502/21, w świetle rozważań przeprowadzonych przez TSUE na zadane pytanie prejudycjalne Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie należy odpowiedzieć, że w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego za nieważną w całości ze względu na to, że nie może ona dalej obowiązywać po usunięciu z niej nieuczciwych warunków, art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że:

1. powyżej wskazane przepisy dyrektywy 93/13 nie stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności,

• powyżej wskazane przepisy dyrektywy 93/13 stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty.

Wskazana treść wyroku TSUE uprawnia instytucje kredytowe jedynie do żądania zwrotu przez konsumenta rzeczywiście wypłaconych mu środków wraz z odsetkami, obliczanymi od momentu, wezwania go do ich zwrotu. Od chwili wydania wyroku TSUE w sprawie C-502/21, instytucje kredytowe, nie będą miały możliwości wszczynania oraz dalszego prowadzenia spraw przeciwko konsumentom o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.

Konsumenci otrzymali za to możliwość żądania od instytucji kredytowych zwrotu rzeczywiście zapłaconej kwoty wraz z odsetkami, obliczanymi od momentu, wezwania ich do zwrotu należności oraz odszkodowania za wszelkie szkody poniesione z winy tych instytucji.

Przed wydaniem wyroku w niniejszej kwestii swoje stanowisko wyraził już rzecznik generalny Anthony Michael Collins w opinii z lutego bieżącego roku. TSUE wskazał, że w pkt 58 przedmiotowej opinii prawidłowo zostało wskazane, że ewentualne uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną jest skutkiem stosowania nieuczciwych warunków przez Bank. W związku z tym nie może on uzyskać odszkodowania za utratę zysku analogicznego do tego, jaki zamierzał osiągnąć ze wspomnianej umowy.

W tym celu państwa członkowskie są zobowiązane do odstąpienia od stosowania nieuczciwych warunków umowy, aby nie wywierały one, w braku sprzeciwu konsumenta, wiążących wobec niego skutków.

Z kolei, zgodnie z treścią wyroku TSUE z dnia 15 czerwca 2023 r. w sprawie C-287/22, w świetle rozważań przeprowadzonych przez TSUE na zadane pytanie prejudycjalne Sądu Okręgowego w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny należy odpowiedzieć, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w związku z zasadą skuteczności stoją na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może oddalić złożony przez konsumenta wniosek o zastosowanie środków tymczasowych, mających na celu zawieszenie w oczekiwaniu na ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie unieważnienia zawartej przez tego konsumenta umowy kredytu ze względu na to, że owa umowa kredytu zawiera nieuczciwe warunki, spłaty rat miesięcznych należnych na podstawie wspomnianej umowy kredytu, w sytuacji gdy zastosowanie takich środków tymczasowych jest konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności tego orzeczenia.

W związku z powyższym, wnioski „frankowiczów” o zastosowanie środków tymczasowych zmierzających do zawieszenia spłaty rat kredytu w toku postępowania sądowego o ustalenie nieuczciwego charakteru warunków umowy, powinny być korzystnie rozstrzygane przez Sądy krajowe.

Według TSUE zastosowanie środka tymczasowego mającego na celu zawieszenie spłaty rat miesięcznych należnych z tytułu umowy kredytu, która może zostać unieważniona ze względu na zawarty w niej nieuczciwy warunek, może być konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności przyszłego orzeczenia, skutku restytucyjnego, jaki pociąga ono za sobą, a tym samym skuteczności ochrony zapewnionej przez dyrektywę 93/13.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl