Zmuszanie kontrahenta do określonego działania (zaniechania) zagrożone karnie

Prawo karne chroniąc obrót gospodarczy wraz z dniem 1 października 2023 roku doczekało się nowelizacji, co (jak się okazuję) wiąże podmioty gospodarcze i umożliwia pociągnięcie ich do odpowiedzialności karnej za sprawą unormowania w części szczególnej art. 282 Kodeksu Karnego.

Czego tyczy się ten przepis?

Odnosi się do przestępstwa rozbójniczego, które jest przestępstwem skutkowym tzn. doprowadza inną osobę do określonego zachowania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej za pomocą użycia: przemocy, groźby zamachu na życie lub zdrowie (które nie muszą być wyrażone precyzyjnie, wystarczy, że „ofiara” uzna je za realne, możliwe do spełnienia, również mogą być skierowane do innej osoby – najczęściej najbliższej) albo gwałtownego zamachu na mienie. Z uwagi na treść przepisu, jego zastosowanie pozwala na pociągnięcie do odpowiedzialności określoną osobę poprzez zmuszenie kogoś do zaprzestania lub czasowego zawieszenia prowadzenia takiej działalności, a konsekwencją tych czynów jest pozbawienie wolności od roku do lat 10. Spełnienie przesłanek może również nastąpić w trakcie wymiany pism przedsądowych między rywalami biznesowymi stosując groźby, jak i podczas sporów gospodarczych.

Zdarzają się również błędne zastosowania tego artykułu, gdy celem osoby wcale nie było osiągnięcie korzyści majątkowej, a jedynie zastosowanie środka przemocy psychicznej lub fizycznej. Wówczas spełnione zostają przesłanki art. 190 kk oraz 191 kk

Należy również zaznaczyć, że w poprzednim stanie prawnym nie występowała przesłanka ograniczenia działalności, a jedynie jej zaprzestanie. Była to kwestia kontrowersyjna, gdyż w prawie karnym występuje zasada lex retro non agit (prawo nie działa wstecz), to znaczy, że po nowelizacji Kodeksu Karnego nie można wszcząć postępowania za czyn, który wcześniej nie był przestępstwem.

Wymuszenie rozbójnicze a przestępstwo rozboju

Dodatkowo odróżnienie wymuszenia rozbójniczego od przestępstwa rozboju stanowi nie lada problem. W art. 282 KK chodzi o zmuszenie pokrzywdzonego do rozporządzania mieniem na przyszłość, w przeciwieństwie do przestępstwa rozboju, gdzie zachodzi zastosowanie przemocy w celu natychmiastowego zabrania rzeczy.  

Dla osób działających w przedsiębiorstwach taka zmiana przepisów może mieć znaczenie w kontekście swobody działalności gospodarczej oraz interesu między stronami, aby ich stosunki były sprawiedliwe oraz przeciwdziałały nieuczciwej konkurencji.

 

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl