Zasadą jest, że spółka z o.o. ulega rozwiązaniu po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego. Rozwiązanie spółki bez likwidacji jest możliwe w przypadkach i na warunkach określonych w artykułach 25a–25d Ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Ustawa o KRS). Wskazane przepisy zostały wprowadzone do Ustawy o KRS w celu umożliwienia wykreślenia z rejestru przedsiębiorców tzw. spółek martwych, tj. takich, które nie prowadzą działalności gospodarczej i nie posiadają majątku.
Postępowanie o rozwiązanie spółki bez likwidacji jest wszczynane z urzędu przez Sąd, gdy spełniona zostanie jedna z przesłanek wskazanych w art. 25a. ustawy o KRS, tj.:
1) oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości lub umarzając postępowanie upadłościowe, sąd upadłościowy stwierdzi, że zgromadzony w sprawie materiał daje podstawę do rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego;
2) oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości lub umorzono postępowanie upadłościowe z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;
3) wydano postanowienie o odstąpieniu od postępowania przymuszającego lub jego umorzeniu;
4) mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe;
5) mimo dwukrotnego wezwania sądu rejestrowego nie wykonano innych obowiązków, o których mowa w art. 24 Ustawy o KRS (brak wniosku o wpis do rejestru lub brak wymaganych dokumentów).
Zaistnienie którejkolwiek ze wskazanych powyżej przesłanek aktualizuje po stronie sądu obowiązek jego wszczęcia.
Opisywana procedura nie jest więc zależna od swobodnej decyzji sądu czy od woli wspólników spółki i podjętej przez nich uchwały – jak ma to miejsce w przypadku zwykłej likwidacji. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by zawiadomienia do sądu o spełnieniu przez spółkę jednej z przesłanek określonych w Ustawie o KRS wysłała osoba posiadająca w tym interes prawny.
Po stwierdzeniu zaistnienia jednej z ww. przesłanek, zgodnie z art. 25b Ustawy, sąd rejestrowy zawiadamia spółkę o wszczęciu postępowania o rozwiązanie bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. W zawiadomieniu sąd wzywa Spółkę do wykazania, że faktycznie prowadzi działalność i że posiada majątek, ze wskazaniem jego składników, w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Sąd jednocześnie poucza spółkę o możliwych skutkach braku odpowiedzi na wezwanie- to jest o możliwości rozwiązania spółki bez likwidacji i wykreślenia z KRS.
Ponadto, sąd ogłasza o wszczęciu postępowania o rozwiązanie podmiotu wpisanego do rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Ogłoszenie zawiera m.in.: wezwanie skierowane do wszystkich osób, których uzasadniony interes mógłby sprzeciwiać się rozwiązaniu spółki i jej wykreśleniu z rejestru, do zgłaszania okoliczności przemawiających przeciwko rozwiązaniu spółki w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. W przypadku braku organu uprawnionego do reprezentacji spółki lub aktualnego adresu spółki takie ogłoszenie zastępuje zawiadomienie o wszczęciu postępowania.
W toku postępowania o rozwiązanie spółki sąd bada, czy spółka posiada zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność. Sąd rejestrowy umorzy postępowanie w przypadku ustalenia, że spółka posiada taki majątek lub faktycznie prowadzi działalność, albo w przypadku gdy uzyska informację, że zachodzą inne istotne okoliczności przemawiające przeciwko jej rozwiązaniu, w tym w szczególności uzasadnione interesem wierzyciela.
W toku postępowania o rozwiązanie spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego sąd może zwrócić się do organów podatkowych, organów prowadzących rejestry i ewidencje publiczne lub innych organów administracji publicznej oraz do organizacji społecznych o udzielenie informacji niezbędnych do ustalenia, czy spółka posiada zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność.
Po dokonaniu opisanych powyżej czynności, w przypadku ustalenia przez sąd, że spółka nie posiada zbywalnego majątku i faktycznie nie prowadzi działalności, zgodnie z art. 25d Ustawy, sąd orzeka o jej rozwiązaniu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego i zarządza jej wykreślenie z rejestru. Istnienie niezaspokojonych zobowiązań ciążących na spółce lub nieściągalnych wierzytelności nie wyłącza możliwości orzeczenia o jej rozwiązaniu bez przeprowadzania likwidacji.
Zgodnie z art. 24e Ustawy, Skarb Państwa nabywa nieodpłatnie z mocy prawa mienie pozostałe po wykreślonym podmiocie, bez względu na przyczynę wykreślenia, którym nie rozporządził przed wykreśleniem właściwy organ, z chwilą wykreślenia z rejestru. Skarb Państwa ponosi również odpowiedzialność z nabytego mienia za zobowiązania podmiotu wykreślonego z Rejestru.
W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl