W dniu 1 stycznia 2023 r. weszła w życie uchwalona w dniu 16 lipca 2021 r. przez niemiecki parlament ustawa z dnia 16 lipca 2021 r. o dochowaniu należytej staranności w łańcuchu dostaw (dalej: Ustawa). Nakłada ona na niemieckich przedsiębiorców obowiązki dotyczące monitorowania całości łańcucha dostaw, a więc od samego materiału aż po gotowy produkt. Celem wprowadzenia przedmiotowej regulacji jest m.in. ograniczenie pracy dzieci, niewłaściwego traktowania pracowników, w tym kwestii pracy przymusowej, zakazu zrzeszania się, niegodziwego wynagrodzenia, bezpieczeństwa w miejscu pracy, a także negatywnego wpływu na środowisko naturalne.
Początkowo (tj. od stycznia 2023 r.) obowiązki wynikające z Ustawy obejmą firmy z siedzibą w Niemczech zatrudniające powyżej 3000 pracowników, a następnie – od stycznia 2024 r. – zakres stosowania Ustawy ulegnie rozszerzeniu i obejmie również przedsiębiorstwa zatrudniające również powyżej 1000 pracowników.
Obowiązki przedsiębiorców wynikające z Ustawy
Do obowiązków przedsiębiorców będą należały m.in. przygotowanie analizy i oceny ryzyka wystąpienia naruszeń praw człowieka lub działań szkodliwych dla środowiska na poszczególnych etapach łańcucha dostaw, a także wykazanie należytej staranności w zakresie identyfikacji oraz minimalizacji przedmiotowego ryzyka przez wdrożenie odpowiednich procedur, obejmujących m.in. składanie skarg i raportowanie nieprawidłowości.
Obowiązki te dotyczą całego łańcucha dostaw wobec wszystkich towarów lub usług posiadanych przez przedsiębiorcę w ofercie. Łańcuchem dostaw objęte są wszystkie etapy związane z wyprodukowaniem danego towaru czy świadczeniem usługi, również poza obszarem Niemiec. Konsekwencją powyższego będzie objęcie oddziaływaniem przedmiotowej Ustawy również polskich przedsiębiorców.
Wpływ Ustawy na polskich przedsiębiorców
W konsekwencji powyższego Ustawa będzie oddziaływać również na polskich przedsiębiorców. Na podstawie postanowień umownych niemieckie przedsiębiorstwa mogą nałożyć na polskie firmy obowiązki związane z wprowadzaniem wewnętrznych regulaminów i procedur pozwalających na monitorowanie przestrzegania praw człowieka i ochrony środowiska, a w przypadku wystąpienia ryzyka naruszeń odpowiedniej reakcji na nie.
Możliwe działania w celu ograniczenia ryzyka związane z Ustawą
Celem ograniczenia ryzyka związanego z niniejszą Ustawą polscy przedsiębiorcy mogą podjąć następujące działania:
- weryfikowanie u własnego łańcucha dostaw następujących aspektów: kogo zatrudniają kontrahenci (czy są to np. imigranci lub dzieci), jak wynagradzają pracowników za wykonaną pracę, jaki wpływ mają na otaczające ich ekosystemy i lokalne społeczności. Powyższe pozwoli przedsiębiorcy na prowadzenie współpracy z podmiotami pewnymi i przestrzegającymi praw człowieka jak i zasad ochrony środowiska.
- zobowiązanie w umowach swoich kontrahentów do postępowania i realizacji przepisów Ustawy i zabezpieczenie wykonania tych obowiązków odpowiednimi sankcjami, np. obciążeniem kontrahenta odpowiedzialnością za szkodę, jaką przedsiębiorca poniesie w wyniku nieprzestrzegania przez kontrahenta wymogów Ustawy,
- każdorazowa analiza umów zawieranych z kontrahentami niemieckimi pod kątem postanowień umownych nakładających na polskiego przedsiębiorcę ewentualne obowiązki.
Unijne regulacje dotyczące łańcucha dostaw
Nadmienić należy, że Ustawa nie jest jedyną regulacją dotyczącą łańcucha dostaw, która będzie miała wpływ na polskich przedsiębiorców.
Dnia 23 lutego 2022 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Due Diligence Directive).
W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl