Prawo Budowlane normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach. Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw wprowadza szereg nowoczesnych rozwiązań, których celem jest cyfryzacja procesu budowlanego, a co za tym idzie – uproszczenie kwestii administracyjnych dla uczestników tego procesu. Poniżej przedstawiamy najbardziej istotne zmiany wprowadzone ww. ustawą.
- Elektroniczny Dziennik Budowy (system EDB):
Dziennik budowy stanowi urzędowy dokument przeznaczony do rejestrowania przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót budowlanych, mających znaczenie przy ocenie technicznej prawidłowości wykonywania tych robót.
Prowadzi się go odrębnie dla każdego obiektu budowlanego wymagającego pozwolenia na budowę, pozwolenia na rozbiórkę albo zgłoszenia. Za prowadzenie dziennika budowy zgodnie z przepisami ustawy odpowiada kierownik budowy. Uprawnionymi do dokonania wpisu w dzienniku budowy są uczestnicy procesu budowlanego, geodeta wykonujący na terenie budowy czynności geodezyjne na potrzeby budownictwa oraz upoważnieni pracownicy organów nadzoru budowlanego i innych organów uprawnionych do kontroli przestrzegania przepisów na terenie budowy, w ramach dokonywanych czynności kontrolnych.
System EDB umożliwia wydawanie oraz prowadzenie dzienników budowy w postaci elektronicznej. Został on utworzony w Głównym Urzędzie Nadzoru Budowlanego, w oparciu o najwyższe standardy bezpieczeństwa.
Do jego największych zalet należy:
- możliwość występowania w trybie online z wnioskiem o wydanie dziennika budowy;
- zarządzanie procesem budowlanym, dodawanie uczestników procesu i wyznaczanie czasu pracy z poziomu aplikacji EDB;
- możliwość wglądu do wpisów dokonywanych w dzienniku budowy przez wszystkich uczestników procesu budowlanego z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie;
- możliwość działania aplikacji EDB także w trybie offline.
Tradycyjna, papierowa forma prowadzenia dziennika budowy będzie dostępna dla inwestorów do 2030 r. Po tym czasie obowiązywać będzie wyłącznie elektroniczna forma dziennika budowy.
- Cyfrowa książka obiektu budowlanego (system c-KOB)
Książkę obiektu budowlanego prowadzi się na bieżąco dla każdego budynku oraz obiektu budowlanego niebędącego budynkiem, którego projekt jest objęty obowiązkiem sprawdzenia pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania.
Uprawnionymi do dokonywania wpisów w książce obiektu budowlanego są:
- właściciel lub zarządca obiektu budowlanego w zakresie niezbędnym do założenia książki obiektu budowlanego oraz jej zamknięcia
- osoba wskazana w książce obiektu budowlanego do jej prowadzenia;
- osoby przeprowadzające kontrole.
Książka obiektu budowlanego jest dokumentem przeznaczonym do dokonywania wpisów w zakresie:
- informacji o obiekcie budowlanym;
- danych właściciela lub zarządcy;
- kontroli dotyczących obiektu budowlanego;
- ekspertyz i opinii technicznych dotyczących obiektu budowlanego oraz imion i nazwisk osób, przez które zostały sporządzone;
- przeglądów technicznych, konserwacji oraz napraw urządzeń przeciwpożarowych oraz imion i nazwisk osób, które dokonały tych czynności;
- robót budowlanych związanych z obiektem budowlanym, a wykonywanych po oddaniu do użytkowania;
- katastrof budowlanych dotyczących obiektu budowlanego;
- decyzji, postanowień, zaświadczeń i innych dokumentów wydanych przez organy administracji publicznej, dotyczących obiektu budowlanego
Przepisy dotyczące prowadzenia książki obiektu budowlanego w formie elektronicznej mają obowiązywać od 2023 roku. Projekt ten ma docelowo przejść całkowicie na formę cyfrową w roku 2027.
- Elektroniczny Centralny Rejestr Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane
(system e-CRUB)
System e-CRUB to zupełnie nowe oprogramowanie, które zastąpi dotychczas funkcjonujący Centralny Rejestr osób posiadających Uprawnienia Budowlane oraz rejestr ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (CRUB).
System ten jest oparty na danych pochodzących z izb zawodowych odpowiedzialnych za nadawanie uprawnień w budownictwie – Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Izby Architektów RP. Wyszukiwarka pozwoli inwestorom zatrudniającym inżyniera lub projektanta na sprawdzenie kwalifikacji i uprawnień wybranych osób w szybki i klarowny sposób. Usprawni to również pracę urzędników, którzy będą mogli przeprowadzić proces weryfikacji danych bez potrzeby wglądu w dokumenty papierowe.
Ponadto, dzięki rejestrowi e-CRUB osoby pracujące w branży budowlanej, zdające egzamin w jednej z izb zawodowych, będą mogły w szybszym terminie korzystać ze swoich uprawnień. Wydanie decyzji o wpisie do rejestru zostanie bowiem zautomatyzowane.
- Portal e-Budownictwo
Portal e-Budownictwo ma na celu podwyższenie standardu obsługi obywateli w procesie inwestycyjno-budowlanym oraz stworzenie możliwości zdalnej komunikacji z urzędem. Na wskazanym portalu udostępniono ujednolicone formularze, zapewniające możliwość wygenerowania m.in.:
- wniosku o pozwolenie na budowę;
- zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych;
- wniosku o pozwolenie na rozbiórkę;
- wniosku o zmianę pozwolenia na budowę;
- wniosku o wydanie pozwolenia na budowę tymczasowego obiektu budowlanego;
- zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych;
- wniosku o wydanie decyzji o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości;
- wniosku o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego;
- zawiadomienia o zakończeniu budowy;
- wniosku o pozwolenie na użytkowanie;
- zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.
Na stronie serwisu e-Budownictwo można również śledzić postęp sprawy złożonej w systemie online oraz uzyskać informacje na najczęściej zadawane pytania.
Wprowadzone zmiany z pewnością usprawnią kwestie administracyjne związane z procesem budowlanym oraz wpłyną na komfort jego uczestników, którzy będą mogli przeprowadzić w formie zdalnej większość spraw związanych z realizacją inwestycji budowlanej.
Adriana Hojczak
aplikant radcowski