CBAM – nowy podatek węglowy

Dnia 13 grudnia 2022 roku Rada Europejska i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie dotyczące mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM – Carbon Border Adjustment Mechanism).

Przedmiotowe porozumienie musi zostać potwierdzone przez ambasadorów Państw Członkowskich Unii Europejskiej oraz Parlament Europejski, a następnie przyjęte przez w/w instytucje. Dopiero wówczas stanie się ostateczne.

Zgodnie z tymczasowym porozumieniem podatek zacznie funkcjonować od 1 października 2023 r.

Czym jest CBAM?

CBAM jest mechanizmem mającym dostosować ceny węgla na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 i dotyczy przywozu produktów wytwarzanych w branżach wysokoemisyjnych. Podatek ten ma stopniowo zastąpić obecnie funkcjonujące unijne mechanizmy przeciwdziałania ryzyku ucieczki emisji, w szczególności przydziały bezpłatnych uprawnień w ramach EU ETS. Ma on ograniczyć przywóz do Unii towarów wytwarzanych poza nią – z krajów, gdzie nie obowiązują regulacje ograniczające emisje CO2 i innych gazów cieplarnianych.

Regulacja CBAM ma dotyczyć takich produktów jak:

  • cement,
  • żelazo i stal,
  • aluminium,
  • energia elektryczna i wodór

Moment wejścia w życie

Wejście w życie obowiązków wynikających z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (COM (2021)0564 – C9-0328/2021 – 2021/0214(COD) (dalej: rozporządzenie CBAM) zostało podzielone na etapy:

  1. okres 1 października 2023 r. – 31 grudnia 2025 r.  obowiązywanie przepisów przejściowych, w ramach, których importerzy:
  1. nie będą ponosić kosztów finansowych związanych z mechanizmem,
  • będą zobowiązani do składania kwartalnych raportów, zgodnie z art. 35 projektowanego rozporządzenia CBAM. Zgodnie z art. 35 ust. 1 rozporządzenia CBAM za każdy kwartał w danym roku kalendarzowym każdy zgłaszający przedkłada w ciągu jednego miesiąca po zakończeniu kwartału sprawozdanie („sprawozdanie CBAM”) zawierające informacje na temat towarów przywiezionych w danym kwartale właściwemu organowi państwa członkowskiego przywozu lub jeżeli towary przywieziono do więcej niż jednego państwa członkowskiego, właściwemu organowi państwa członkowskiego wybranego przez zgłaszającego.

Sprawozdanie to powinno zawierać następujące informacje:

  • całkowitą ilość każdego rodzaju towarów, wyrażoną w megawatogodzinach w przypadku energii elektrycznej i w tonach w przypadku innych towarów, określoną dla każdej instalacji wytwarzającej towary w państwie pochodzenia,
  • rzeczywistą całkowitą wielkość emisji wbudowanych (tzn. emisji bezpośrednich uwolnionych podczas produkcji towarów), wyrażoną w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na megawatogodzinę energii elektrycznej lub – w przypadku innych towarów – w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na tonę każdego rodzaju towarów,
  • rzeczywistą całkowitą wielkość pośrednich emisji wbudowanych, wyrażoną w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na tonę każdego rodzaju towarów innych niż energia elektryczna,
  • opłatę za emisję gazów cieplarnianych należną w państwie pochodzenia za emisje wbudowane związane z towarami przywożonymi, która nie podlega rabatowi eksportowemu ani żadnej innej formie rekompensaty z tytułu wywozu.
  1. okres od 1 stycznia 2027 r.  – rozporządzenie obowiązywać będzie w pełnym zakresie i wejdą w życie następujące obowiązki:
  1. konieczność uzyskania upoważnienia do przewozu towarów, którego udziela właściwy organ wyznaczone przez Państwo Członkowskie, zgodnie z art. 11 rozporządzenia CBAM,
  2. obowiązek odpłatnego uzyskania certyfikatu CBAM w celu jego umorzenia. Urząd ds. CBAM będzie sprzedawał certyfikaty CBAM po obliczanej cotygodniowo cenie odzwierciedlającej średnią cenę uprawnień w ramach EU ETS ustalaną w drodze aukcji,
  3. składanie do dnia 31 maja deklaracji CBAM zawierającej:
  4. całkowitą ilość poszczególnych rodzajów towarów przywiezionych w roku kalendarzowym poprzedzającym rok, w którym składana jest deklaracja, wyrażoną w megawatogodzinach w przypadku energii elektrycznej i w tonach w przypadku innych towarów,
  5. całkowitą wielkość emisji wbudowanych, wyrażoną w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na megawatogodzinę energii elektrycznej lub – w przypadku innych towarów – w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na tonę każdego rodzaju towarów,
  6. całkowitą liczbę certyfikatów CBAM – odpowiadającą całkowitej wielkości emisji wbudowanych – które mają zostać przekazane do umorzenia.
  7. obowiązek przekazania do dnia 31 maja każdego roku certyfikatów CBAM.

Zgodnie z art. 2 ust.1 rozporządzenia CBAM zakresem zastosowania przedmiotowego rozporządzenia jest przewóz (rozumiany jako wprowadzenie do obrotu) na obszar celny Unii towarów wskazanych w załączniku I rozporządzenia (np. energia elektryczna, nawozy mineralne lub chemiczne), które pochodzą z państwa lub terenu spoza obszaru celnego Unii.

W przypadku zainteresowania tematem przedstawionym w artykule, prosimy o kontakt na: kancelaria@cddlegal.pl